PEYZAJ NEDİR ?

Kökeni Fransızca olan peyzaj kelimesinin birçok tanımlaması mevcuttur. Sözlükte, kır resmi ve bir yerin doğal görünüşü anlamına gelmektedir. Avrupa Peyzaj Sözleşmesine göre ise peyzajın tanımı; insanlar tarafından algılandığı şekliyle, karakteri doğal ve/veya insani unsurların eyleminin ve etkileşiminin sonucu olan bir alan anlamına gelir. Yanı sıra peyzaj, bir noktadan bakıldığında görüş açısı içine girebilen doğal ve kültürel varlıkların bir arada meydana getirdikleri görünüştür. Ressamların yaptığı doğa görüntüleri de peyzaj olarak adlandırılır.

Bize göre ise peyzaj; var olan beton yapılar arasında oksijen üreten yeşil alanların tüm mühendislik disiplinlerinden yararlanılarak hazırlanmış görsel projelerin, tüm alanlara sanatsal açıdan da kabul görmüş şekliyle uygulanmış şeklidir. Bu şekilde bize göre peyzaja örnekler;

nazlı güneşin her sabah karşısında çay içtiği mutfak masası üzerindeki orkideler,
balkonda ki tek bir saksıda yaşama tutunan cılız kumkuat,
bir sitenin balkonundan izlendiğinde görebildiğiniz tüm güzellikler ve gerekli eşyaların uyum halinde görünüşü,
taşlardan oluşturulmuş şekiller arasında bulunan begonyaların her geçen gün daha yükseğe tırmanışı,
bir sera içerisinde nasırlı elleriyle çilek toplayan yaşlı teyzenin gördüğü manzara,
kaldırımda dilenen bir şarapçının gözünden döşenen kilit taşlarının dizilişi,
ilk kez parkla tanışmış küçücük çocuğun gözünden dev çocuk oyun alanı,
iki eski dostun yıllar sonra yağmurdan kaçarken tesadüfen çatısı altında buluştukları kamelya,
iki ağaç arasında sallanan hamakta derin uykuya dalmış yorgun emeklinin gözünü açtığında gördüğü mavi gökyüzü ve yeşil sedir ağacı dalları,
papatya dolu bir kır alanında mavi bisiklete binen bir kız çocuğunun gördüğü her şey,
küçük bir balıkçı teknesinden boğaza bakan sakallı bir balıkçının gördüğü erguvan ağaçları,
verebiliriz…

Peyzaj önemlidir ama manzara gibi değil çünkü tarih ile günümüz, kültür ile doğa arasında bağlantı kurar. Peyzaj çeşitli değerlere sahiptir ama hepsi somut değil; ve insanlar ana maddesidir- peyzajı oluşturan ve değer veren olanlardır.

Peyzaj belirli bir yerden bakıldığında görüş açısına giren tüm topoğrafik, doğal ve kültürel verileri içerir. Bir alanın tüm görünür özelliklerini içerir.

Peyzajlar dinamiktir. Peyzaj karakteri son yıllarda oluşan süreçlerle değişmektedir. Peyzajın değişimine etki yapan farklı kuvvetler vardır. Bunlar:

Tarım ve orman
Doğal kaynaklar
Turizm
Çevre yönetimi
İklim değişikliği
Yerleşim, gelişim ve kalkınma
Rekreasyon
Enerji